Fouten maken op de weg naar succes
Als sportpsycholoog begeleid ik niet alleen topsporters, maar ook regelmatig mensen die op professioneel vlak hoge functies hebben. Iets wat topsporters en high-performers met elkaar gemeen hebben is dat ze het meestal heel erg moeilijk vinden om een fout te maken. Ze zijn vaak perfectionistisch ingesteld en willen de wereld laten zien dat ze iets (in één keer) kunnen. Fouten maken is dan funest, want ergens in falen betekent voor hen de bevestiging dat ze iets niet kunnen. Of dat ze niet genoeg talent hebben. Rationeel weet iedereen dat het heel normaal is om fouten te maken, maar waarom is het dan toch zo moeilijk om fouten te accepteren?
Waarom horen fouten erbij?
Als baby kan je nog bijna niks. Je leert dingen zoals iets vasthouden, kruipen en praten door het honderden keren te proberen, zonder op te geven. Als je kijkt naar de veerkracht van een kind dat iets nieuws leert, zal het je niet verbazen dat we op latere leeftijd pas de angst ontwikkelen om fouten te maken. We worden namelijk bijna altijd geapplaudisseerd voor de dingen die we goed doen en als we iets fout doen krijgen we vaak straf. Maar verbetering vindt pas plaats na duizenden kleine faalmomentjes. Als mens proberen we een hoop uit en we passen ons gedrag aan om erachter te komen wat er wel of niet werkt. Succes gebeurt dan ook niet van de ene op de andere dag.
Barack Obama, Michael Jordan, Serena Williams, Bill Gates, Nelson Mandela, Muhammad Ali: al deze mensen hebben een succesverhaal vol faalmomenten. Maar de hobbels die zij onderweg zijn tegengekomen hebben stuk voor stuk bijgedragen aan het succes dat ze uiteindelijk hebben gehad. Door deze ervaringen te delen, proberen ze anderen te inspireren om hun fouten te omarmen.
Waar het op neerkomt is dat je leert van je eigen fouten. Door fouten te maken groei je als mens, maar ook op professioneel gebied, als topsporter of high-performer. Door in je comfortzone te blijven, vermijd je weliswaar het maken van fouten, maar ontneem je jezelf ook de kans om verder te blijven groeien. En mensen worden juist gelukkig van persoonlijke groei en vooruitgang.
Hoe leer je fouten accepteren?
Als sportpsycholoog merk ik dat mensen hun fouten makkelijker accepteren als ze zich bewust zijn van het nut van die fouten. Het is hierbij van belang om je gedachtes in de gaten te houden. In plaats van een fout als bewijs te zien dat je ergens slecht in bent, kan je het zien als iets waar meer groei in mogelijk is. Het gaat dan even niet om het resultaat, maar om de groei die je doormaakt, om het proces. Je hebt een bepaalde mindset nodig als basis om uiteindelijk je prestaties te kunnen verbeteren. Dit kan je jezelf aanleren en een sportpsycholoog kan je daarin ondersteunen.
De eerste stap heb je al gezet. Je bent je nu vast al wat meer bewust van je innerlijke criticus die fouten maken direct koppelt aan falen. Hierin kun je je mindset wat gaan verschuiven. De gedachte “Ik kan dit niet” kan worden aangevuld met het woordje ‘nog’. “Ik kan het nog niet” klinkt al veel positiever en biedt mogelijkheden voor de toekomst. Want als je blijft oefenen, gaat het steeds beter.
Mild zijn voor jezelf
Wanneer je opmerkt dat je erg streng voor jezelf bent, probeer dan eens naar jezelf te kijken alsof je naar iemand kijkt waar je veel om geeft. Als diegene een fout maakt, ben je dan ook zo meedogenloos in je oordeel? Of benader je het positief en steun je die persoon? We zijn meestal geneigd om strenger voor onszelf te zijn dan voor een ander, maar je schopt het uiteindelijk een stuk verder als je bewust bezig bent met wat jij op die momenten nodig hebt. En dat is niet het strenge oordeel, maar juist een positieve stimulans om door te zetten.